Historiawoj. łódzkie

Park Źródliska

W okresie Łodzi wczesnoprzemysłowej, a więc w pierwszej połowie XIX wieku, oprócz konieczności zapewnienia dachu nad głową pojawiającym się coraz liczniej robotnikom, władze miasta pomyślały również o urządzeniu przestrzeni publicznej.

Na wschodnich krańcach ówczesnego miasta, na przyłączonych do Łodzi terenach lasów nadleśnictwa Łaznów, w 1840 roku wydzielono część obszaru pod potrzeby parku miejskiego o powierzchni 22 ha, wykorzystując przy projektowaniu liczne cieki wodne i podmokły teren. Z uwagi na licznie bijące tu źródła, park, pierwotnie zwany Ogrodem Spacerowym ze względu na pejzażowy, angielski charakter, nosił alternatywną nazwę „Żródliska”.

Pod koniec lat 50 XIX w. podzielony został na dwie części – zachodnią, którą sprzedano Karolowi Scheiblerowi (to obecny Park Źródliska II) i wschodnią (Źródliska I), która pozostała w gestii miasta. Ze względu na wysokie koszty utrzymania w kolejnych latach miasto oddawało tę część Parku w dzierżawę, by w latach 80. powierzyć opiekę nad zaniedbanym terenem rodzinie Scheiblerów. W tym czasie, w jego centralnej części, wybudowano altanę koncertową, poszerzono alejki, zadbano o nowe nasadzenia, zbędne wycięto. Park rozkwitł i nadal był ogólnodostępny. Warto dodać, że na tym terenie działało również Bractwo Kurkowe z czynną strzelnicą, a także w 1892 roku zorganizowano tu pierwszą w Łodzi wystawę ogrodniczą, na której pokazali się znani ogrodnicy z całego kraju, ale także łódzcy przemysłowcy m.in. Geyer (zaprezentował kobierzec z kwiatów ze swoim monogramem), czy Poznański (laurowa wieża wzorowana na wieży Eiffel’a). Na potrzeby wystawy zbudowano 20 pawilonów ekspozycyjnych, które odwiedziło blisko 20 tys. osób.

Cześć Parku, należąca do rodziny Scheiblerów, była niedostępna dla postronnych przechodniów. Scheiblerowie zatrudnili niemiecką renomowaną firmę ogrodniczą do uporządkowania i zaplanowania przypałacowego ogrodu. Z dostępnych źródeł wiadomo, że wysadzono wiele oryginalnych gatunków drzew, ustawiono m.in. donice z drzewami pomarańczowymi, trawniki udekorowano licznymi porcelanowymi i gipsowymi figurkami zwierząt oraz gnomów. Wybudowano fontanny, altankę chińską, pawilon z pnączami oraz grotę z lawy wulkanicznej (znajduje się ona na terenie parku do dziś), z której z tarasu widokowego można było. Przy wejściu do parku od ulicy Targowej stał do 1945 roku domek, w którym mieściła się kwiaciarnia oraz mieszkanie ogrodnika, obok rozciągał się sad owocowy i szklarnie. Po wojnie przeprowadzono prace porządkowe, zlikwidowano sad, rozebrano budynki, usunięto część drzew, wytyczono nowe alejki.

Na początku XX wieku na terenie parku wybudowano dom dla pracowników Parku i ogrodzono jego teren. W tej formie przetrwał do lat 20. i 30. X w., kiedy przeprowadzone zostały prace modernizacyjne, m.in. urządzono rozległą rabatę kwiatową, na jej rogach posadzono cisy, wymieniono ogrodzenie, które podczas okupacji niemieckiej zostało rozebrane. Z niewielkimi zmianami przestrzeń parku przetrwała do czasów współczesnych.

Po II wojnie światowej Źródliska I i Źródliska II stały się własnością miasta Łodzi. Dawny budynek stołówki dla ubogich, znajdujący się w północno-wschodniej części został przebudowany i w 1956 roku zorganizowano w nim i udostępniono zwiedzającym Palmiarnię, w której znalazły schronienie rośliny ocalałe z oranżerii łódzkich fabrykantów, do tej pory przechowywane w szklarniach miejskich. W 1998 roku Palmiarnię przebudowano: na powierzchni 1200 m2 wybudowano 3 pawilony dla 4500 roślin z różnymi wymaganiami klimatycznymi.

Ze współczesnych ciekawostek wartych odnotowania, dla amatorów Łodzi Bajkowej – przed Palmiarnią znajduje się jeden z pomników Bajkowej Łodzi – Wróbla Ćwirka.

Wiolar

Obserwator, komentator. Mało mówi, więcej robi.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Back to top button